Czy farmaceuci będą szczepić w aptekach?

31 maja, 2021

Podczas posiedzenia Sejmu w ubiegłym tygodniu Posłowie pozytywnie rozpatrzyli postulaty dotyczące wykonywania szczepień ochronnych w aptekach. To bardzo ważna i przełomowa decyzja, bo w obecnym stanie prawnym farmaceuci będą mogli samodzielnie realizować szczepienia przeciw COVID-19 w aptekach. Ekspertów Koalicji na rzecz szczepień w aptekach niepokoją jednak doniesienia medialne, zgodnie z którymi Ministerstwo Zdrowia nie prowadzi działań na rzecz rozszerzenia zakresu tych usług o szczepienia przeciw grypie, co wydaje się naturalnym etapem rozwoju tego procesu i palącą potrzebą wobec nałożenia się dwóch akcji masowych szczepień w nadchodzącym sezonie grypowym. Dodatkowo eksperci zastanawiają się, kiedy zostanie wdrożony pilot opieki farmaceutycznej odnośnie wykonywania szczepień przeciw grypie w aptekach przez farmaceutów?

Nowelizacja ustawy Prawo Farmaceutyczne umożliwiającej realizacje szczepień ochronnych w aptekach czeka na podpis Prezydenta. 24 maja br. Ministerstwo Zdrowia opublikowało dwa projekty rozporządzeń, które mają doprecyzowywać kwestie szczepień w aptekach. Podmioty zainteresowane powyższym miały 3 dni na przesłanie swoich uwag do projektów: rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie metody zapobiegania COVID-19.

Obecnie farmaceuci będą mogli w aptece szczepić tylko przeciw COVID-19. Koalicja na rzecz szczepień w aptekach, zrzeszająca m.in. Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy, Naczelną Izbę Aptekarską oraz Związek Zawodowy Pracowników Farmacji uważa, że decyzja Sejmu jest początkiem dobrych zmian i ma nadzieję, że resort wyda także rozporządzanie o możliwości wykonywania szczepień przeciw grypie w aptekach przez farmaceutów.

„Szczególnie istotne dla usprawnienia polskiego systemu ochrony zdrowia jest rozpowszechnienie profilaktyki chorób zakaźnych wśród dorosłych. Ważnym elementem tych działań jest zwiększenie dostępności do szczepień poprzez ich realizację w aptekach i zaangażowanie farmaceutów w proces edukacji pacjenta i szczepienia. Skorzystają na tym zwłaszcza osoby z grup zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu i powikłań. Czekamy także na wdrożenie przez Ministerstwo Zdrowia pilotażu odnośnie opieki farmaceutycznej, w tym wykonywanie szczepień w aptekach przeciw grypie” – komentuje mgr farm. Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, Prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej.

Szczepienia przeciw grypie można wykonywać w aptekach w 13 europejskich krajach, co pozytywnie wpływa na poziom wyszczepialności populacji. Trzeba pamiętać, że szerzej udostępnione szczepienia to skrócenie ścieżki pacjenta do rejestracji i realizacji immunizacji, która obecnie jest bardzo czasochłonna.

Obecnie pacjent musi odbyć w Zakładzie Opieki Zdrowotnej wizytę kwalifikującą do szczepienia i uzyskać receptę na szczepionkę refundowaną od lekarza pierwszego kontaktu. Następnie pacjent musi zrealizować receptę w aptece i ponownie umówić się na wizytę, by szczepienie wykonał lekarz lub pielęgniarka. Wprowadzenie szczepień w aptekach znacznie skróciłoby ten czas i wpłynął pozytywnie na poziom wyszczepialności w Polsce, co z kolei przyczyni się do wzrostu odporności zbiorowiskowej.

„W imieniu Koalicji na rzecz szczepień chciałbym wyrazić uznanie dla dotychczasowych działań Rządu mających na celu włączenie farmaceutów w strategię szczepień ochronnych oraz za zaangażowanie. Doceniamy wszelkie działania, które mają na celu wykorzystanie potencjału blisko 30 tys. farmaceutów. Są oni gotowi, by świadczyć pacjentom usługi opieki farmaceutycznej, w tym wykonywanie szczepień w aptekach przeciw COVID-19, ale także przeciw grypie” – dr n. farm Piotr Merks, Przewodniczący Związków Zawodowych Pracowników Farmacji.

Aby poprawić poziom wyszczepialności w Polsce należy zaangażować wszystkich pracowników ochrony zdrowia oraz w pełni wykorzystać ich kompetencje i umiejętności. Dlatego warto zwrócić uwagę również na problem w obszarze rozszerzenia uprawnień dla pielęgniarek i położnych o możliwość przeprowadzania badań kwalifikacyjnych przed szczepieniem przeciw grypie. Obecnie jedynie lekarz może podejmować tego rodzaju działania. Jednakże pielęgniarki są w pełni przygotowane merytorycznie do przeprowadzania badania kwalifikującego do szczepienia, choć nadal nie mają do tego uprawnień. Aby do tego doszło, ten fakt musi być jeszcze potwierdzony stosownymi aktami prawnymi, które obecnie są procedowane w Ministerstwie Zdrowia. Czekamy na pozytywne decyzje na poziomie ministerstwa, rządu i parlamentu.